Hamiline Yazılı Hisse Senedi MKK Bildirimi nedir?

Hamiline yazılı hisse senedi MKK bildirimi (HPKS) genel olarak halka kapalı anonim şirketleri için geçerli bir elektronik sistemdir. Anonim şirketler içerisindeki payların tamamının veya bir kısmının hamiline yazılı olması şartıyla hamiline yazılı olan payların hamiline pay kayıt sistemine kaydettirip ardından senede bağlanması gerekmektedir. Bu durum kısaca şirketin payları hamiline ise Hamiline pay kayıt sistemi (HPKS) kayıt işleminin ardından TTK 486. madde kanun gereği şirketin hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılıp hissedarlara dağıtılmasını emreder.

Yapılan son düzenleme ile birlikte 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında yer alan emredici hükümlere göre hamiline yazılı olan pay bedellerinin ödendiği tarihin başlangıcından itibaren üç ay içerisinde senetlerin bastırılması ve hissedarlara dağıtılması kanuni zorunluluktur.

MKK Hamiline Pay Kayıt Sistemi (HPKS)

1 Nisan 2021 tarihinden önceki düzenlemede hamiline yazılı hisse senedi devri kolay bir şekilde yapılmaktaydı. O dönemde hamiline yazılı olan senedin devralacak kişiye teslim edilmesi yeterli olarak kabul edilmekteydi. Ancak bu durum 01-04-2021 tarihinden sonra çıkartılan kanun maddesi ile birlikte son bulmuştur.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 6 Nisan 2021 tarihinde resmi gazetede yayınlanan yeni hükmü ile birlikte 7262 sayılı Kanunun 32. Maddesi de değişmiştir. Değişen bu maddeye göre ise; hamiline yazılı pay senetlerinin devir işleminin devralan tarafından fiziki hisse senetlerini devraldıktan sonra Merkezi Kayıt Kuruluşu’na HPKS bildirimde bulunulması sonrasında geçerlilik kazanmaktadır.

Eğer merkezi Kayıt Kuruluşu’na devralan tarafından herhangi bir bildirimde bulunmaz ise; hamiline yazılı pay senedi olanlar gerekli bildirimlerin yapılmasına kadar kanundan doğan paya bağlı haklarını kullanamamaktadır. (Genel kurula katılma, Oy kullanma, Kar payı alma gibi işlemler…)

Hisse senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde Merkezi Kayıt Kuruluşuna yapılan kayıt esas alınır. Bu durumda sadece Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirim yapıldığı kayıt tarihi esas alınmaktadır.

Merkezi Kayıt Kurumu ile paylaşılan tüm bilgiler ve kayıtlar ilgili kanunlar gereğince sadece yetkili kılınmış olan merciler ile paylaşılabilmektedir. MKK’nın bu bilgileri hangi kurumlarla paylaşabileceğini açık bir şekilde belirtmediğinden bu konuda net bir bilgi verilmemiştir.

Hamiline yazılı hisse senedi basımı genel bilgi için linki tıklayınız.

Hamiline pay senetlerinin MKK bildirimi nasıl yapılır?

Sisteme şirket yetkilisinin E-Devlet bilgileriyle girilmektedir. Sonrasında sistem sizden şirketinizin MERSİS numarasını isteyecektir, eğer bu aşamada sürekli giriş ekranına yönlendiriliyorsanız MERSİS ile iletişim kurmanız gerekmektedir.

Sisteme girişi Şirket temsilci bölümünden yapmanız gerekiyor. (Pay sahibi bölümünden kayıt işlemini tamamlayamazsınız)

MKK sistemindeki bilgiler Mersis’ten alınmaktadır, sisteme hamiline yazılı payları bulunan şirketlerin aktif şirket temsilcileri tarafından giriş yetkisi bulunuyor.

Sisteme giriş yaparken internet alışverişine açık bir kredi bulundurmalısınız, kayıt yaparken Merkezi Kayıt Kuruluşuna kayıt ücreti ödemeniz gerekecek. (2023 tarifesi KDV Dahil 512,40 TL’dir.)

Ödeme yapıldıktan sonra giriş ekranı bizi karşılıyor.

Bildirim işlemleri menüsünde Pay Sahibi Bildirim, Pay Bildirim ve Pay Devir Bildirim ekranları yer almaktadır. İlgili ekranlar, sisteme excel uzantılı dosyaların yüklendiği ekranlardır.

MKK sistemine giriş yaparken aşağıdaki bilgilerin hazır olması gerekmektedir

• Hissedar bilgileri (Gerçek kişilerde Ad, soyad, TC. No. Tüzel kişilerde Unvan, Vergi No)
• Hissedarın adresi (Gerçek kişilerde ikametgâh, tüzel kişilerde şirket merkez adresi)
• Hissedarın E-Posta adresi
• Hissedarın GSM numarası (Gerçek kişilerde de Tüzel kişilerde de GSM numarası girilmesi zorunludur, sabit numara girildiğinde sistem hata veriyor)
• Adres İl (Şehrinizin plaka kodunu gireceksiniz)
• Adres ilçe (Her ilçenin belirlenen bir kodu var bu listeye ulaşmak için tıklayınız)
• Adres Ülke (Her ülkeye ait bir kod var listeye ulaşmak için tıklayınız)

Basıma ilişkin yönetim kurulu karar numarası ve tarihi sisteme eksiksiz girilmesi gerekmektedir, aksi takdirde sistem kaydı tamamlanamayacaktır.

Kayıt işlemi iki adımdan oluşuyor

1. Adım: Öncelikle Pay Sahibi Bildirimini yapılacak
2. Adım: Daha sonra Pay Bildirimi işlemlerinizi tamamlayacaksınız.

Önemli not: Pay sahibi bildirimi yapılmadan pay bildirimi veya pay devir bildirimi gerçekleştirilemez.

Pay Sahibi bildirimi örnek tabloyu ilgili ekranda yardım ikonundan indirebilirsiniz.

1. Adım Pay Sahibi Bildirimi

Örnek pay sahibi bildirim tablosuna göre verilerimizi tabloya uyarlıyoruz;

• Tüm hissedarların verilerini tek bir excel tablosunda yükleyebilirsiniz. Sıra numarasını 1 den başlayarak sıralı bir şekilde doldurabilirsiniz, aynı sıra numarası sadece bir kez kullanılabiliyor.
• Yeni kayıtlarda işlem türü, ekleme anlamına gelen (E) olmalı, (G güncelleme, I iptal, D devir anlamına gelir)
• Vatandaşlık, Kimlik Tipi, Kimlik Numarası, Ad Soyad, Unvan bilgisini ve e-posta adreslerini hissedarlardan alınan bilgilere göre tabloya ekliyoruz. DİKKAT: Gerçek kişilerde unvan bölümü boş bırakılacak, Tüzel kişiliklerde ad, soyad bölümü boş bırakılacaktır. (Bu işleme iki adımda da dikkat edilmeli)
• Mobil bölümünü mutlaka tabloda gördüğünüz gibi alan kodu ile birlikte girin. NOT : Türkiye alan kodu +90 iken sistem + işaretini tanımlayamadığından alan kodunu 0090 olarak yazmanız gerekiyor, Türkiye dışından bir mobil numara girecekseniz yine + yerine uluslararası arama öneki kullanmalısınız.)
• Adres satırında mümkün olduğunca noktalama işareti kullanmayınız, sistem tanımlayamayabiliyor.
• Adres il ve ilçe kodlarıyla ilgili hata alırsanız ilgili hücreleri sayıya veya metine çevirerek tekrar tabloyu sisteme yükleyiniz.
• MKS Sicil no yazılması gereken bilgilerden değildir, hissedarın kaydı yoksa bu bölümü boş bırakabilirsiniz.
• Yükleme işlemlerinizi tamamladıktan sonra Dosya İşlem Raporu menüsünden girdiğiniz hissedar kadar kayıt onaylandığına emin olun. (Küçük harf hatalarında hissedarınız sistem tarafından kaydedilmemiş olabilir)

Tarafımızca doldurulmuş olan örnek Pay Sahibi Bildirimi tablosu:

Örnek tabloya göre şirket 1 Tüzel kişi 3 Gerçek kişi olmak üzere şirket 4 ortaklıdır.

2. Adım Merkezi Kayıt Kuruluşu Pay Bildirimi

Pay bildirimi yapabilmek için öncelikle Hamiline yazılı pay senedi basımına ilişkin Yönetim Kurulu Kararı alınıp hissedarlara toplam payları oranında hangi kupürden kaç adet basılacağının tespit edilmesi gerekiyor. (Bu oranlama hissedar ve şirketin ihtiyacına göre şekillendiriliyor, bununla ilgili şirketimiz talep ettiğinizde size destek verecektir)

Bu bilgi önemli çünkü bu bilgilere göre paylarınızı kayıt edeceksiniz, bu bölümde yapacağınız hata paylarınızı hatalı kaydetmenize sebep olacağından azami dikkat etmeniz gerekiyor. Bu aşamada Makronet Hisse Senedi Basım Uzmanlığının ücretsiz danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

• Gerçek kişilerde unvan bölümü boş bırakılacak, Tüzel kişiliklerde ad, soyad bölümü boş bırakılacaktır.
• Pay bildiriminde toplamda ne kadar pay senedi basılacaksa o kadar giriş yapmanız gerekiyor, örneğin 100 adet basım yapılacaksa kayıt sonunda sistemin size 100 adet MKK tekil referans numarası tanımlaması gerekiyor.
• Pay bildirimi tablosunda Şirket Sıra Numarası pay senedi üzerindeki seri numarasını temsil etmektedir, örneğin 50 adet basım yapılacak ise 01 den 50’ye kadar numaralandırmalısınız.
• Pay bildirimi tablosunda Pay Adedi sütununun tam sayılardan oluşması gerekmektedir, küsuratlı pay kaydına sistem izin vermiyor, buna dikkat etmelisiniz.
• Pay bildirimi tablosunda Yönetim Kurulu Tarihi ve numarası – (tire) ile giriniz / Slash işareti veya nokta kullanırsanız sistem kabul etmeyebiliyor. (örnek format; 17-01-2023 , 2023-01)
• İşlemlerinizi tamamladıktan sonra Dosya İşlem Raporu menüsünden girdiğiniz adet kadar MKK referans numarası aldığınıza emin olun.
• Ana sözleşmenizde bir pay grubu belirlemediyseniz sistemdeki Pay Grubu Bölümüne 0 (sıfır) rakam olarak giriş yapınız. (Boş bırakırsanız hata verecektir)
• Kontrollerinizi yaparken Pay tutarı sütununun şirket sermayesine, pay adedi sütunun da şirket toplam pay adedine denk geldiğine emin olun.
• MKK kayıtlı pay bilgisini sorgulayarak kaydi işlemlerinizi başarılı bir şekilde tamamladığınıza emin olun. Kayıtlar 2-3 saat içerisinde sisteme yansımaktadır. (Sorgulamak için aşağıdaki linki kullanınız)

https://www.mkk.com.tr/saklama-hizmetleri/bilgi-merkezi/hpks-hamiline-kayitli-pay-bilgisi

Tarafımızca doldurulmuş olan örnek Pay Sahibi tablosu:

Örnek tabloya göre şirket sermayesi 1.700.000,00 TL’dir. Bu sermaye 10 TL değerde 170.000 adet paya ayrılmıştır. Payların 130.000 adedi A Grubu, 40.000 adedi B Grubudur. Şirkete çeşitli değerlerde toplam 20 adet pay senedi çıkarılacaktır.

A Grubu Hisse Dağılımı;
25.000 Adet Pay Sahibi Aslı Beyaz, 53.500 Adet Pay Sahibi Aydın Mavi, 51.500 Adet Pay Sahibi Ahmet Kırmızı

B Grubu Hisse Dağılımı;
40.000 Adet Pay Sahibi Tüzel Kişi Makronet Hisse Senedi Basım Uzmanlığı A.Ş.

Hamiline yazılı Hisse senedi MKK bildirim işlemi nedir?

Hamiline yazılı payların kaydı, iptali ve pay devri gibi bilgilerin şirket yetkilileri tarafından elektronik ortama yüklenmesidir. Merkezi Kayıt Kuruluşu ile paylaşılan tüm bilgiler ve kayıtlar ilgili kanunlar gereğince sadece yetkili kılınmış olan merciler ile paylaşılabilmektedir. MKK’nın bu bilgileri hangi kurumlarla paylaşabileceğini açık bir şekilde belirtmediğinden bu konuda net bir bilgi verilmemiştir.

MKK bildirim işlemi ne kadar sürer?

3-4 ortaklı standart şirketler için kayıt işlemi takribi 30-45 dakika aralığındadır. Hissedar sayısı arttıkça girilecek veri sayısı da arttığından standart dışı şirketlerde bu süre biraz daha uzayabilir. Pay devir bildirimleri ise devredilecek senedin adedine göre 10-50 dakika aralığında değişebilmektedir.

MKK bildirimi Hakkında Bilgi

06/04/2021 tarihli yayınlanan 31446 sayılı Resmi Gazete’deki tebliğe bağlı olarak MKK için hamiline yazılı hisse senedinin devir işlemleri elektronik ortam üzerinden yapılabilmektedir. Bu işlemi sadece devralan kişi yapacağı için Yatırımcı Bilgi Sistemi üzerinden kısa sürede bildirimini oluşturabilecektir.

Ancak hamiline yazılı hisse senedini devralan tarafın şirkete başvurması durumunda ise devir bildirimi yine elektronik ortam üzerinden şirket tarafından yapılmalıdır. Şirketler ise yine MKK üzerinde bulunan Hamiline Pay Kayıt Sistemi üzerinden devir bildirimi işlemini kısa sürede gerçekleştirebilmektedirler.

Cezai Sonuçlar
Hamiline yazılı hisse senedinin devir işleminin bildirilmemesi durumunda Türk Ticaret Kanunu’nun 562. Maddesine eklenmiş olan 13. Fıkrasına göre bildirimde bulunmayanlar şirketler için 20.000 Türk Lirası, hissedarlar için 5.000 Türk Lirası idari para cezası uygulanacaktır.

Hamiline Yazılı Hisse Senetleri Önceden Elinde Olan Şirketlerin Durumları

Eğer yeni kanun düzenlemesinden önce şirketlerin eline hamiline yazılı pay senetleri ulaşmış ise en kısa sürede yine Merkezi Kayıt Kuruluşu üzerinden bildirimlerini yapmaları gerekmektedir.

Bu bildirimi yapabilmek için ilk olarak şirketler elinde bulunan senetlerin takibini yapabilmek için ilgili yönetim kurulu kararına göre kaç adet senet basıldığını karardan takibini yapıp bunları hissedarlardan topladıktan sonra gerekli kontrollerin ardından MKK’ya bildirilmeli ve HPKS’ye kaydının yapılması gerekmektedir.

Kayıt ve bildirim işlemlerinin tamamlanmasının ardından senet sahibine verilecek olan tekil numaranın da yine senedin üzerine yazılması ve sahibi tarafından imzalanması gerekmektedir. Bu uygulama 6 Nisan 2021 tarihinden önce de hamiline yazılı olan hisse senedi bastırmış olan şirket ortakları için de geçerlidir.

Hamiline yazılı pay senetlerinin sahipleri kayıtlarının şirket yetkilisi tarafından eksiksiz olarak sisteme girildikten sonra e-Yatırımcı uygulamasını kullanarak senetleri ile ilgili tüm sorgulamaları ve düzenlemeleri MKK sistemi üzerindeki Yatırımcı Bilgi Merkezi üzerinden elektronik ortamda istedikleri zaman sorgulayabilmektedirler. Sorgulama için MKK üzerinden herhangi bir ücret talep edilmemektedir.