Hamiline yazılı pay senedi basımı, anonim şirketlerde en çok dikkat gerektiren işlemlerden biri olduğundan uzman firma tarafından bastırılmalıdır. Bu sürecin doğru yönetilmesi, hem şirketin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi hem de hissedar haklarının güvence altına alınması açısından kritik öneme sahiptir.

Bu yazıda, konuyu daha iyi anlayabilmeniz için örneklerle açıklıyacağız. Aşama aşama süreci anlatacağız, hangi belgelerin gerektiğini, süre sınırlarını ve MKK’ya bildirim zorunluluğunu açıklayacağız.

Hamiline Yazılı Pay Senedi Nedir?

Hamiline yazılı pay senedi, üzerinde sahibinin adı yazmayan, kimin elindeyse onun hak sahibi sayıldığı senet türüdür. Payın mülkiyeti, senedin fiziki olarak el değiştirmesiyle devredilir.

Bu özellik, devrin hızlı ve kolay olmasına olanak tanır ancak pay sahibinin kimliğinin gizli olması, devlete ait düzenleyici kurumların bu işlemleri takip edebilmesi için ek kontrol mekanizmaları geliştirmiştir. Bu amaçla, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) sistemi devreye alınmış ve hamiline senetlere ilişkin bildirimlerin elektronik ortamda yapılması zorunlu hale getirilmiştir. Hamiline yazılı hisse senedi konusu ile alakalı hamiline yazılı pay senedi basımı konusunun haricinde genel bilgilendirmelerin olduğu diğer sayfamızıda inceleyebilirsiniz.

Örnek: Makronet şirketi, sermayesini temsil eden payları hamiline yazılı olarak bastırmıştır. Bu pay senetleri Ahmet Bey’in elinde bulunuyorsa, o senet üzerindeki tüm haklar ona aittir. Hamiline yazılı pay senetleri basıldıktan sonra pay defterine kayıt edilmez.

Hamiline Yazılı Pay Senedi Basımı İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Hamiline yazılı pay senedi bastırmak isteyen anonim şirketlerin öncelikle belirli belgeleri hazırlaması gerekir. Bu belgelerin eksiksiz sunulması, sürecin aksamadan ilerlemesini sağlar.

Gerekli Belgeler:

• Kuruluş ticaret sicil gazetesi sureti
• Yönetim kurulu karar örneği (pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin)
• Kararın notere onaylatılması
• MKK’ya yapılacak bildirim için şirket yetkilisinin bilgileri
• Şirketin vergi levhası

Not: Bu belgeler şirketin yapısına göre değişkenlik gösterebilir. Özellikle yönetim kurulu kararı, sürecin en kritik adımıdır ve pay senetlerinin bastırılacağı adet, pay itibari değerleriyle birlikte net belirtilmelidir.

Hamiline Yazılı Pay Senedi Basım Süreci Nasıl İşler?

Basım süreci yönetim kurulunun kararıyla başlar ve ardından hem yasal hem teknik adımlar izlenir. Aşamalar sırasıyla şu şekildedir:

1. Yönetim Kurulu Kararı: Şirketin yönetim kurulu, hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılmasına karar verir.
2. MKK Bildirimi: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 486. maddesine göre, Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (MKK) elektronik ortamda bildirim yapılmalıdır.
3. Ticaret Sicil Tescili: Yönetim kurulu kararı, noter onayı ve MKK’ya kayıt ettirildikten sonra ticaret sicile tescil ettirilir.
4. Basım Süreci: Hamiline yazılı pay senetleri, güvenli basım yapan yetkin matbaada bastırılır. Senetler üzerinde pay adedi, itibari değeri ve şirketin tüm gerekli bilgileri yer almalıdır.
5. Teslim ve Kayıt: Senetler teslim tesellüm belgesiyle teslim alınır ve şirket kasasında korunur. Hissedarlar talep ettiğinde fiziken teslim edilir.

Örnek: Makronet A.Ş. 2025 yılında sermayesinin tamamına denk gelen paylar için hamiline yazılı senet bastırmaya karar verdi. Yönetim kurulu kararı alındı, MKK’ya bildirimi tamamlandı. Yönetim kurulu kararı ticaret sicile tescil ettirildi, Yetkin matbaa ile çalışılarak 100 adet senet bastırıldı şirkete teslim edildi.

Hamiline Yazılı Pay Senedi Basımında Süre Sınırı Var mı?

Evet, Türk Ticaret Kanunu’nun 486. maddesi uyarınca süre kısıtlaması vardır. Şirketin yönetim kurulu hamiline yazılı senet basımına karar verdiği anda bu kararın en geç 3 iş günü içinde MKK’ya bildirilmesi zorunludur. Bildirimde gecikme hem idari para cezalarına hem de senetlerin geçersiz sayılmasına yol açabilir.

MKK Bildirimi Neden Zorunludur?

Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (MKK) bildirim yapılmasının zorunlu olması, sermaye piyasasında şeffaflık ve takip edilebilirlik sağlamak amacı taşır. Hamiline yazılı senetler, sahiplik bilgisini içermediği için sistem dışı dolaşıma açıktır. MKK bildirimi, bu boşluğu kapatarak, sermaye hareketlerinin yasal ve izlenebilir olmasını sağlar.

Örnek: Makronet şirketi, 2025 yılında bastırdığı hamiline yazılı senetleri MKK’ya bildirmedi. Bu durum şirketin denetiminde ciddi sorunlara yol açtı. Yetkili merciler tarafından yapılan incelemede MKK bildirim yapılmadığı tespit edildi ve cezai işlem uygulandı.

Bu bildirimin yapılmaması halinde şirket yöneticileri TTK madde 562/13 gereği idari para cezasına maruz kalabilir.

Hamiline Yazılı Pay Senedinin MKK’ya Bildirmemenin cezası Nedir?

MKK’ya bildirim yapılmaması halinde uygulanacak yaptırımlar oldukça ağırdır ve şirket yöneticileri bireysel sorumluluk altına girebilir. 6102 sayılı TTK’nın 562. maddesine göre:

• Bildirim yapılmazsa her bir işlem için 25.000 TL’ye kadar idari para cezası verilebilir.
• Senetleriniz teknik olarak geçerli sayılmaz.
• Pay devri yapılmak istense devri gerçekleştiremezsiniz.

Uygulama Örneği: Makronet A.Ş., 2025 yılında bastırdığı hamiline yazılı pay senetlerini MKK’ya bildirmedi. Yetkili kurum tarafından yapılan denetimde bu tespit edildi ve şirket yöneticilerine toplam 100.000 TL ceza uygulandı.

Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Devrinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hamiline yazılı pay senetlerinin devri, nama yazılılara göre daha basit görünse de ciddi riskler içerir. Çünkü senedin kime ait olduğu pay lar hamiline olduğu için bilinmez, sadece fiziken kimdeyse o hak sahibi olarak kabul edilir. Bu nedenle devrin yasalara uygun yapılması devrin geçerliliği açısından önemlidir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Senedin fiziki teslimi mutlaka yazılı belgeyle yapılmalıdır.
• Devir sonrası yeni sahibi MKK’ya bildirilmeli.
• Vergisel sorumluluklar göz ardı edilmemelidir. Devirden sonra oluşan değer artış kazancı varsa bu durum beyan edilmelidir.

Örnek: Makronet A.Ş.’deki %10 paya karşılık gelen hamiline yazılı senet, Ahmet Bey’den Zeynep Hanım’a devredildi. Fiziki teslim protokolü imzalandı ve devrin ardından MKK sistemine yeni sahibi bildirildi. Böylece yasal yükümlülükler yerine getirilmiş oldu.

Hamiline Yazılı Pay Senedi Basımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

Hamiline yazılı pay senedi basımı sırasında yapılan küçük bir hata, ileride büyük hukuki sorunlara yol açabilir. Bu nedenle çok dikkatli olunmalı, süreç profesyonelce yönetilmelidir.

Kritik Noktalar:

• Pay senedi bastırma kararı yönetim kurulunca alınmalı ve tescil edilmelidir.
• Matbaa, TTK hükümlerine uygun olarak basımları tamamlamalıdır.
• Senetlerde pay adedi, itibari değer, şirket bilgileri pay senedi şekil şartlarına uygun olmalıdır.
• Pay senetlerinin üzerinde MKK siteminden alınan tekil referans numaraları basılı olmalıdır.
• MKK bildirimi hem hissedar hem de pay olarak iki aşamalı şekilde eksiksiz yapılmalıdır.

Örnek: Bir matbaanın sehven eksik bilgilerle bastığı 100 adet hamiline yazılı hisse senedi, X şirketinde tüm devri geçersiz hale getirebilir.

Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Nama Yazılıya Dönüştürülmesi Nasıl Yapılır?

Şirketler hamiline yazılı senetleri nama yazılıya dönüştürebilir. Bu işlem, hem pay sahipliğinin açıkça belirlenmesini sağlar hem de özellikle denetim süreçlerinde şeffaflığı artırır. Ancak pay dönüşüm süreci belirli kurallara tabidir.

Dönüştürme Süreci:

1. Yönetim kurulu, senetlerin nama yazılıya dönüştürülmesiyle alakalı karar alır.
2. Karar, genel kurul onayıyla kesinleşir.
3. MKK’ya kaydedilmiş eski senetler iptal edilir.
4. Hissedarlar dönüşümden haberdar edilerek eski hamiline yazılı senetler geri çağrılır.
5. Dönüşüm tamamlandığında yeni nama yazılı senetler bastırılır ve hissedarlara dağıtılır.

Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Teslimi Nasıl Yapılır?

Hamiline yazılı pay senetlerinin teslimi, teslim tesellüm belgesi imzalanmadan yapılmamalıdır. Hissedar ben pay senetlerimi almadım dediğinde şirket yetkilisin elinde imzalı resmi bir belge yoksa ciddi sorunlar yaşanabilir.

Teslim Süreci:

• Teslimde senet mutlaka hissedara imza karşılığı teslim edilmelidir.
• Hissedarın kimliği kontrol edilmeli, teslim belgesi düzenlenmelidir.

Uygulama Örneği: Makronet A.Ş., yeni hissedarı Mehmet Bey’e hamiline yazılı senetleri teslim tesellüm belgesiyle iki nüsha olarak düzenleyerek teslim etti. Belgenin biri şirkette, biri hissedarda kaldı böylece ileride senetler teslim edildi mi edilmedi mi gibi sorunların yaşanma ihtimali ortadan kalkmış oldu.

Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Basımında Matbaa Seçimi Neden Önemlidir?

Pay senedi basımı, sadece içerik değil aynı zamanda güvenlik açısından da çok önemlidir. Bu nedenle matbaanın uzmanlık alanı ve güvenlik işlemleri uygulama yetkinliği mutlaka sorgulanmalıdır.

Matbaa Seçerken Dikkat Edilecekler:

• 6102 sayılı TTK’ya uygun olarak çalışıyor mu?
• Sahtekarlığı engelleyici belge basımı konusunda referansları sağlam mı?
• Değerli evrak baskı kalitesi ve şekil şartlarının doğruluğunu sağlanabiliyor mu?
• Daha önce hisse senedi basımında kaç tane anonim şirkete hizmet vermiş?

Örnek: X şirketi, bilinmeyen bir matbaaya senet bastırdı. Matbaa konu hakkında tecrübesi olmadığından bilgileri hatalı basınca, senetler geçersiz oldu. Basım süreci yetkin bir işletme olan Makronet tarafından yeniden başlatıldı basım süreci sorunsuz tamamlandı. Fakat önceki hatalı basımdan dolayı hem maddi hem hukuki zararlar ortaya çıktı.

Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Basımında Ticaret Sicil Tescili Gerekli midir?

Hamiline yazılı pay senedi basımında TTK madde 486’ya göre, hamiline yazılı hisse senetleri bastırılmasına ilişkin kararı mutlaka ticaret siciline tescil edilmelidir. Tescil edilmeden hisse senetleri basılmışsa senetler geçersiz sayılır. TTK 486. maddenin 4. fıkrası aynen şöyle demektedir. “Tescilden önce pay senedi çıkaran kimse, bundan doğan zararlardan sorumludur. “

Tescil Süreci:

1. Yönetim kurulu kararı hazırlanır.
2. Karardaki gibi paylar ve hissedarlar MKK sistemine kaydedilir.
3. İlgili karar ticaret sicil müdürlüğüne sunulur.
4. Tescil işlemi tamamlandıktan sonra karar ilan edilir.

Kritik Not: Tescil olmadan bastırılan hisse senetleri kanunen yok hükmündedir.