Anonim şirketler için hisse senedi bastırmak, sadece kurumsal yapının resmileşmesini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda çeşitli vergisel avantajlar da sunar. TTK mevzuatına uygun şekilde düzenlenen hisse senetleri, ortaklar için önemli avantajlar sağlarken, şirketlerin mali yükümlülüklerini de azaltabilir. Bu yazıda, hisse senedi bastırmanın vergisel açıdan sağladığı faydaları detaylı bir şekilde inceleyecek ve süreci daha iyi anlamanız için örneklerle destekleyeceğiz.

Hisse Senedi Bastırmanın Hukuki ve Mali Boyutu

Hisse senetleri, anonim şirketlerin ortaklarına ait payların temsili için kullanılan resmi belgelerdir. Şirketlerin sermaye yapısını daha güvenli hale getirmek ve yatırımcı ilişkilerini düzenlemek için bu belgelerin bastırılması önemli bir adımdır.

Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre:

• Anonim şirketlerin sermaye yapısını daha resmi hale getirmek ve ortaklar arasındaki ilişkileri güvence altına almak için hisse senetlerinin bastırılması mümkündür.
• Nama veya hamiline yazılı olarak düzenlenebilir.
• Bastırılmış hisse senetleri, devrin ve vergisel avantajların netleştirilmesine yardımcı olur.
• Hisse senedi bastırmak, özellikle şirketin miras yoluyla devri veya yeni yatırımcı çekme süreçlerinde kolaylık sağlar.

Hisse Senedi Bastırmanın Vergisel Avantajları

Hisse senedi bastırmak, özellikle vergi mevzuatı açısından önemli avantajlar sağlar. Bu avantajlar, yatırımcıların ve şirket ortaklarının vergi yüklerini hafifletmeye yardımcı olur.

Stopaj Vergisinden Muafiyet

Bastırılmış hisse senetleriyle ilgili en büyük vergisel avantajlardan biri stopaj vergisi muafiyetidir.

Örnek: Anonim şirket ortağı Ahmet Bey, şirketten kar payı (temettü) aldığında, bu kazanç üzerinden stopaj vergisi kesilir. Ancak, Ahmet Bey, en az iki yıl boyunca bastırılmış hisse senedine sahip olursa, elden çıkardığı hisse senetlerinden elde edeceği kazanç stopaj vergisine tabi olmaz. Bu, yatırımcılar için ciddi bir vergi avantajı oluşturur.

Gelir Vergisi Avantajı

Gelir Vergisi Kanunu’na göre hisse senetleri belirli şartlar altında gelir vergisinden muaf tutulur:

• Bastırılmış hisse senetleri en az iki yıl elde tutulduğunda, bunların satışından elde edilen kazanç gelir vergisinden muaf tutulur.
• Örneğin, bir ortak, 2022 yılında bastırılmış hisse senedine sahip olmuş ve 2025 yılında bu senedi satmışsa, elde edilen kazanç üzerinden gelir vergisi ödemez.
• Bu avantaj, şirket hisselerini uzun vadeli yatırım aracı olarak değerlendiren hissedarlar için büyük bir fırsat sunar.

Damga Vergisi Avantajı

Hisse senedi düzenlenmeden yapılan hisse devir sözleşmesi damga vergisine tabi olabilir. Ancak, hisse senedi bastırılması halinde, devir işlemleri yazılı sözleşme olmaksızın gerçekleştiğinden damga vergisi maliyetinden kaçınılabilir.

Özellikle yüksek tutarlı hisse devirlerinde bu vergi avantajı, şirketlerin ve yatırımcıların maliyetlerini önemli ölçüde azaltabilir.

Kurumlar Vergisi Açısından Avantajlar

Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre:

• Bir şirketin aktifinde bulunan hisse senetlerinin iki yıl boyunca elde tutulması durumunda, bunların satışından elde edilen kazanç kurumlar vergisinden istisna tutulur.
• Bu durum, şirketlerin finansal planlamalarında vergi yüklerini azaltmalarına yardımcı olur.
• Ayrıca, şirketlerin değerleme süreçlerinde, hisse senedi olarak bastırılmış payların vergisel avantajları, uzun vadeli büyüme stratejileri açısından önemli bir faktördür.

Veraset ve İntikal Vergisi Avantajı

Hisse senetleri, miras yoluyla intikal ettiğinde veraset ve intikal vergisine tabi olabilir. Ancak, hisse senedi olarak düzenlenmiş payların devri, daha az vergi yükü oluşturabilir. Özellikle, pazar değeri yerine nominal değerin dikkate alınması, mirasçılar için vergi yükünü minimize edebilir.

Örneğin: Bir şirket ortağı vefat ettiğinde, mirasçılar devredilen hisseler için yüksek tutarda vergi ödemek zorunda kalabilirler. Ancak, hisse senedi bastırılmış olması durumunda, hisseler nominal değer üzerinden hesaplandığından, ödenecek vergi daha düşük olur.

Hisse Senedi Bastırma Süreci Adım Adım

Adım 1: Yönetim Kurulu Kararı

Hisse senedi bastırma kararı yönetim kurulu tarafından alınmalı ve karar defterine kaydedilmelidir.

Adım 2: Basımı Yapacak Şirketin Seçimi

Hisse senetleri, hisse senedi uzman ve referansları sağlam bir firma tarafından bastırılmalıdır. Kaliteli ve sahteciliğe karşı güvenlik önlemleri içeren bir baskı süreci tercih edilmelidir.

Adım 3: Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Bildirimi

Eğer hamiline yazılı hisse senedi bastırılacaksa, bunların MKK’ya bildirilmesi zorunludur. MKK kaydı olmayan hisse senetleri, hukuken geçersiz sayılabilir.

Adım 4: Pay Defterine Kayıt

Bastırılan nama yazılı hisse senetleri, pay defterine işlenerek resmiyet kazanmalıdır. Şirket, ortaklarının paylarını eksiksiz ve güncel bir şekilde takip etmek için pay defterini düzenli olarak güncellemelidir.

Adım 5: Hissedarların Bilgilendirilmesi

Yeni hisse senetlerinin pay sahiplerine teslim edilmesi ve ilgili kayıtların güncellenmesi gerekmektedir. Ayrıca, hisse devri ve yönetim değişiklikleriyle ilgili yasal gerekliliklerin yerine getirildiğinden emin olunmalıdır.